Η πολυαναμενόμενη από κοινό
και κριτικούς νέα ταινία του Γιάννη Σμαραγδή «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι», αφού
έκανε το ντεμπούτο της στο Διεθνές Φεστιβάλ του Τορόντο, προβάλλεται εδώ και
μία εβδομάδα στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες. Με αφορμή την προβολή της στις σκοτεινές αίθουσες
ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής μιλά στους UNITED REPORTERS για την πρώτη
ελληνική ταινία που απέκτησε ποτέ διεθνή διανομή πριν καν αρχίσουν τα
γυρίσματα.
Η κινηματογραφική πορεία του
δημοφιλούς σκηνοθέτη από τον Καβάφη μέχρι το Βαρβάκη του χαρίζει τον
χαρακτηρισμό του «εθνικού βιογράφου σπουδαίων Ελλήνων», τίτλος που φαίνεται να
αποδέχεται με περηφάνεια. Όπως ο ήρωάς του, ο Βαρβάκης, βρήκε στη διαδρομή του,
τον σκοπό της ύπαρξής του μέσω της προσφοράς στους άλλους, έτσι και ο Σμαραγδής
φωτίζει κινηματογραφικά τις ευγενέστερες πτυχές των Ελλήνων βιογραφώντας
εκπροσώπους του «Ανώτερου εαυτού μας» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει.
Από τον Καβάφη στον El Greco και από τον El Greco στον
Βαρβακή. Γιατί επιλέγετε πάντα ως κεντρικό θέμα των ταινιών σας τη ζωή ενός
σπουδαίου Έλληνα;
"Με ενδιαφέρουν πολύ οι
βιογραφίες Ελλήνων προσωπικοτήτων των οποίων τις βαθύτερες πτυχές ο κόσμος
αγνοεί, αλλά κυρίως τα πρόσωπα που αναδεικνύουν το Ελληνικό τους αίσθημα. Η
διαδρομή της ανθρώπινης οντότητας δεν κρύβει μόνο το κύλισμα του χρόνου αλλά
κυρίως τη διαδρομή της ψυχής, η οποία αισθάνομαι ότι μπορεί να έρθει στην
επιφάνεια μέσα από την βιογραφία και να αποκαλυφθεί στους συνανθρώπους μας. Ο
θεατής έχει την ευκαιρία πιο εύκολα να ταυτιστεί με ένα ταξίδι που έχει
πρόσωπο. Μπορεί να εισπράξει την ουσία της ζωής που είναι η έσω διαδρομή της
ψυχής του. Και η έσω διαδρομή της ψυχής του μπορεί να οδηγήσει τον καθένα μας
στο ΦΩΣ της Ανώτατης αρχής μέσα από το δρόμο της πίστης…"
Πήρατε την απόφαση να γυρίσετε μία ταινία για τη ζωή
του Βαρβάκη αρκετά πριν την έλευση της κρίσης. Το ένστικτο σας οδήγησε στην
επιλογή του θέματος ή ήταν μία ταινία που θα την κάνατε ούτως ή άλλως, απλά οι
συνθήκες την επικαιροποίησαν;
"Ο Ιωάννης Βαρβάκης ήταν
μια προσωπικότητα που, όπως οι περισσότεροι, τον γνώριζα από την αγορά και τη
Βαρβάκειο Σχολή. Δεν ήξερα ούτε το βίο
ούτε την πολιτεία αυτού του σπουδαίου ανθρώπου πριν να ασχοληθώ μαζί του.
Ωστόσο, συνέβη ένα «ανέλπιδο» περιστατικό λίγο πριν ξεκινήσουμε τα γυρίσματα
για τον El Greco, σε μια περίοδο αρκετά δύσκολη. Εμφανίστηκε στο γραφείο μου
ένας απόφοιτος της Βαρβακείου Σχολής, ο Δημήτρης Τζάνας, με ένα πακέτο από
σημειώσεις, προτείνοντάς μου να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για τον Βαρβάκη. Του είπα
ότι δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή και ότι κάποια στιγμή θα το κοιτάξω. Επειδή τα γυρίσματα
του Greco είχαν κάποια καθυστέρηση, αποφάσισα να ανοίξω το πακέτο… Από την
πρώτη στιγμή που διάβασα για αυτή την
προσωπικότητα, κατάλαβα ότι θα αποτελέσει το θέμα της επόμενης μας
ταινίας. Πριν από 5 χρόνια κανείς μας δεν γνώριζε τι θα ακολουθούσε στην χώρα
μας, να που όμως οι σημερινές συγκυρίες την κάνουν ιδιαίτερα επίκαιρη"
Ο ρόλος της τέχνης είναι -μεταξύ άλλων- εμψυχωτικός.
Μπορεί μια ταινία να κάνει ένα λαό να βγει από την εθνική κατάθλιψη;
"Η τέχνη όταν «ξέρει την
προσευχή της» πάντα λειτουργεί ευεργετικά στις ανθρώπινες ψυχές καλύπτοντας
στην ουσία τις εσωτερικές ανάγκες του καθενός μας. Από τα Ελευσίνια μυστήρια,
τις αρχαίες τραγωδίες των μεγάλων τραγικών μας έως τα κινηματογραφικά μεγάλα
έπη του καιρού μας που έβαλε σε εκκίνηση την ανθρώπινη ύπαρξη, αυτές τις
ανάγκες καλύπτει και καλύπτει.. Πολύ δε περισσότερο στις μέρες μας που ο
κινηματογράφος είναι η μεγάλη λαϊκή τέχνη των καιρών μας που φτιάχνει αλλά και
στερεώνει μύθους. Όλοι οι άνθρωποι του κινηματογράφου αλλά και των άλλων τεχνών
που εκτιμώ, αυτό πράττουν. Τα έργα τους μαλακώνουν, παρηγορούν και ανορθώνουν
τις ανθρώπινες ψυχές και ίσως βοηθούν τις ψυχές μας να βρούμε την πίστη που
χρειάζεται για να ανακαλύψουμε τον Ανώτερο εαυτό μας."
Η ταινία είχε την τύχη εκτός από διεθνές cast, να
αποκτήσει και διεθνή διανομή. Η προβολή της μπορεί να συντελέσει στην ανασκευή
του αρνητικού κλίματος; Να αμβλύνει την εικόνα του «κακού τεμπέλη Έλληνα»;
"Για να το πιστεύουν ότι
η ταινία για τον Βαρβάκη είναι ικανή να πάει διεθνώς καλά, σημαίνει ότι
πιθανότατα μέσα στο σενάριό της υπάρχει κάτι που μπορεί να γίνει υπόθεση πολλών
ανθρώπων, ειδικά αυτή την περίοδο που η ψυχή μας είναι τραυματισμένη.. Ο Βαρβάκης
είναι ένας ήρωας που έρχεται από το παρελθόν και δείχνει το μέλλον. Έζησε από
το 1770 μέχρι το 1825 ως πειρατής αλλά τελείωσε τη ζωή ως άγιος. Έφυγε δηλαδή
από την ιδιοτέλεια του εγώ και πήγε στην πλούσια, λυτρωτική περιοχή του εμείς.
Πιστεύω πως σε εμάς τους Έλληνες καλώς ή κακώς, μας χαρίστηκε ένα κλειδί για
την ιστορία της εξέλιξης του πλανήτη που λέγεται «μέτρον άριστον!». Πρέπει να
διαφυλάξουμε το πνευματικό μας κύτταρο για να μπορεί ανά πάσα στιγμή όταν θα
χρειαστεί το ανθρώπινο γένος να ξαναβρεί το βηματισμό του… Και επειδή αυτό θα
συμβεί στο μέλλον, είμαι αισιόδοξος".
Τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Ιωάννη Βαρβάκη υποδύεται ο
εξαίρετος ηθοποιός Sebastian Koch. Πόσο «Έλληνας» μπορεί να γίνει ένας Γερμανός
για τις ανάγκες ενός ρόλου;
"Μπορεί ο Sebastian Koch
να είναι ένας Γερμανός ηθοποιός που ερμήνευσε το Βαρβάκη και όχι ένας Έλληνας,
στο τέλος όμως έγινε ένας από εμάς.. Αν όχι Έλληνας, οπωσδήποτε ένας ισχυρός
φιλέλληνας που λέει στη Γερμανία και όχι μόνο, τα καλύτερα λόγια για τη χώρα
μας, που αυτή την περίοδο δεν είναι καθόλου συνηθισμένο".
Από το αρχαιοελληνικό εύρημα της «χορηγίας» της
αθηναϊκής δημοκρατίας μέχρι τους μεγαλοαστούς του 19ου και των αρχών του 20ου
αιώνα (Βαρβάκης, Ζάππας, Συγγρός κα), οι εύποροι Έλληνες ευεργετούσαν τον τόπο
τους. Τι πιστεύετε ότι έχει αλλάξει σήμερα και γιατί δεν υπάρχουν “Βαρβάκηδες”
ανάμεσά μας;
"Φαίνεται να απουσιάζει
η αγάπη των πλούσιων Ελλήνων για την πατρίδα...Ίσως γιατί έχει γίνει μιας
μορφής «μετάλλαξης» των πλούσιων Ελλήνων
και βεβαίως των απογόνων του πλοιοκτήτη Ιωάννη Βαρβάκη που αγαπούσε την πατρίδα
μας και τους άλλους ανθρώπους περισσότερο από τον εαυτό του. Συμβαίνει αυτό
σήμερα από τους ζάπλουτους Έλληνες; Και δεν είναι ντροπή να μη συμβαίνει;
Ευτυχώς που υπάρχουν και κάποιες εξαιρέσεις".
Στις θεματικές της ταινίας συναντούμε το ελληνικό
δαιμόνιο, την αυταπάρνηση, τη φιλοπατρία, την οικουμενικότητα του ελληνισμού.
Μπορεί κάτι από τα παραπάνω να μας οδηγήσει στην έξοδο από τη σημερινή κρίση;
"Συμπληρωματικά σε αυτά
που προαναφέρατε, ο καθένας που θα δει την ταινία θα έχει την ευκαιρία να
ανακαλύψει την προσωπική του απάντηση στα προβλήματα που τον αφορούν και
ενδεχομένως να εντοπίσει τον τρόπο να «ξεφύγει» από ότι τον βασανίζει. Εύχομαι,
δηλαδή, να βοηθήσει τις ψυχές των θεατών και να μπουν στη διαδικασία της πίστης
να οδηγηθούν σε υψηλότερα στρώματα προβληματισμού και αγαλλίασης. Μακάρι".
«Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι», τους Έλληνες;
"Αγαπάει την Ελλάδα όταν
εμείς οι Έλληνες αγαπάμε την Ελλάδα περισσότερο από τον εαυτό μας… Αλήθεια,
συμβαίνει αυτό στους καιρούς μας;"
Η ταινία «Ο Θεός αγαπάει το
χαβιάρι» ξεκίνησε το κινηματογραφικό της ταξίδι στις 11 Όκτωβρίου. Προβάλλεται
σε 121 αίθουσες σ’ όλη τη χώρα και ήδη έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον χιλιάδων
κινηματογραφόφιλων.
Πηγή: unitedreporters.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου