Στην λαογραφία η Γοργόνα
είναι θαλάσσιος δαίμονας που αρπάζει από τα πλοία τους ναύτες και μετά τα
βυθίζει, υπεύθυνη για τους ανεμοστρόβιλους στη θάλασσα . Έχει ανθρωπόμορφη
μορφή, σώμα γυναίκας από την μέση και πάνω και ψαριού από την μέση και κάτω.
Ήταν αδελφή του Μέγα Αλέξανδρου που ήπιε το αθάνατο νερό και εμφανίζεται σε
ανθρώπους μεσάνυχτα Σαββάτου.
Στην Ελληνική λαογραφία οι
γοργόνες ζουν στην μαύρη θάλασσα και συχνά κατεβαίνουν στο Αιγαίο. Όταν
συναντήσει στον δρόμο της κάποιο πλοίο το πιάνει από την πλώρη και ρωτάει :
"Ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος?" , αν οι ναύτες απαντήσουν ότι ζει τους
αφήνει να φύγουν τραγουδώντας με τη λύρα
της. Αν οι ναύτες όμως απαντήσουν ότι ο Βασιλιάς Αλέξανδρος πέθανε και δεν ζει
πια , πετάει το καράβι ψηλά και πέφτοντας στο νερό βυθίζεται παίρνοντας μαζί
του και τους ναύτες. Έπειτα η γοργόνα το μετανιώνει για τις ζωές των ναυτών που
αφαίρεσε, κλαίει και μοιρολογεί, από τα κλάματα σηκώνεται τρικυμία και θύελλα
μεγάλη που αφανίζει τα πάντα στο πέρασμά της .
Ανάλογα όμως με τον τόπο και
την εποχή, οι μύθοι για τις γοργόνες διαφέρουν. Στην Ελλάδα, ένας από τους
γνωστότερους μύθους είναι αυτός της γοργόνας με το όνομα «Θεσσαλονίκη». Η
Θεσσαλονίκη ήταν αδελφή του Μέγα Αλέξανδρου και μετά το θάνατό της έγινε
γοργόνα. Ζούσε στο Αιγαίο Πέλαγος και όποτε συναντούσε ένα πλοίο ρωτούσε τους
ναυτικούς: «Ζει ο Βασιλιάς Αλέξανδρος;». Αν οι ναυτικοί έδιναν τη σωστή
απάντηση, της έλεγαν δηλαδή «Ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει», η
γοργόνα χαιρόταν τόσο πολύ, που ηρεμούσε τα νερά και τους ευχόταν καλό ταξίδι.
Αν όμως οι ναυτικοί έδιναν οποιαδήποτε άλλη απάντηση, η Θεσσαλονίκη οργιζόταν
και ξεκινούσε μια τεράστια καταιγίδα!
Γνωστός είναι και ένας ακόμη θρύλος
για τις «αδερφάδες του μεγάλου Αλεξάνδρου», που διασώζεται σε δύο εκδοχές, όπως
τις έχει καταγράψει ο Ν. Πολίτης και τις παραδίδει στις Παραδόσεις του (χ.χ.).
Στην περίπτωση μάλιστα του συγκεκριμένου θρύλου μπορεί κανείς να ανιχνεύσει τις ιστορικές-μυθολογικές του απαρχές.
Στην Πέλλα λατρευόταν μια θεά
που σε επιγραφή του 206 μ.Χ. αναφέρεται ότι λατρευόταν με τα ονόματα Συρία Θεά
Παρθένος Γυρβιάτισσα, θεά των νερών, των λιμνών, της θάλασσας, επομένως θεά της
γονιμότητας και συγχρόνως του θανάτου –όπως λ.χ. η Αφροδίτη. Η λατρεία της
Συρίας θεάς μεταφέρθηκε από τη Συρία στη Μακεδονία από τον 3ο αι. π.Χ. Η θεά
«παριστανόταν ως ωραία γυναίκα, άλλοτε όρθια πάνω σε κήτος, άλλοτε καθιστή σ’
αυτό, άλλοτε ως ψάρι με γυναικείο κεφάλι και άλλοτε με ψαρίσιο το κάτω μέρος
του σώματός της» (Χρυσοστόμου, 1995, 128). Εικάζεται, λοιπόν, ότι η γοργόνα
αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο ιχθυόμορφος δαίμων στο μυθιστόρημα Αλεξάνδρου,
κατάγεται από τη Συρία θεά.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου