«Το μεγάλο μας τσίρκο» ανέβηκε στις 22 Ιουνίου του 1973 στο θέατρο «Αθήναιον», σε μιαν εποχή όπου το δικτατορικό καθεστώς έπνεε τα λοίσθια και όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, έδειχνε το πιο σκληρό του πρόσωπο. Ήδη οι φοιτητές είχαν οχυρωθεί από τις αρχές του χρόνου στο Πολυτεχνείο και η αντίστροφη μέτρηση για την πτώση της χούντας είχε ξεκινήσει. Μέσα σ' ένα τέτοιο κλίμα λοιπόν, η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος (που ήταν και ο σκηνοθέτης) αποφάσισαν ν' ανεβάσουν ένα έργο που θα διηγιόταν την ιστορία και τις ταλαιπωρίες του ελληνικού κράτους από τον ερχομό του Όθωνα το 1833 μέχρι την Κατοχή. Είπαν την ιδέα τους στον Καμπανέλλη, εκείνος άρχισε να γράφει κι αυτό που επακολούθησε, ίσως να μην έχει προηγούμενο στα θεατρικά χρονικά της χώρας μας. Έξω από το «Αθήναιον» σχηματίζονταν κάθε βράδυ ατέλειωτες ουρές από τον κόσμο που διψούσε να εκφραστεί ελεύθερα μετά από έξι χρόνια «στον γύψο»! Η επιτυχία ήταν τεράστια, με αποτέλεσμα το έργο να μεταφερθεί τον επόμενο χειμώνα στο «Ακροπόλ» και το καλοκαίρι του 1974 να συνεχιστεί στο «Αθήναιον». Η μουσική επένδυση ανατέθηκε στον Σταύρο Ξαρχάκο, ο οποίος είχε την έμπνευση να ζητήσει από τον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη να παίξει το ρόλο του τραγουδιστή - τελάλη. Εκείνος στην αρχή δεν ήθελε, αλλά με τα πολλά πείστηκε και σφράγισε με τις συγκλονιστικές ερμηνείες του την παράσταση που στις αρχές του 1974 κυκλοφόρησε σε διπλό άλμπουμ. Τα τραγούδια για το δίσκο ηχογραφήθηκαν τον Νοέμβριο του 1973 στο στούντιο "Polysound" (ηχολήπτης ο Γιάννης Σμυρναίος) που βρισκόταν στην οδό Πατησίων, λίγα μέτρα από το Πολυτεχνείο. Τραγουδιστής, συνθέτης και μουσικοί δέχονταν σχεδόν καθημερινά εκεί τις «επισκέψεις» των οργάνων της χούντας... Τα σκηνικά της παράστασης ήταν του Ευγένιου Σπαθάρη και στο θίασο πρωταγωνιστικούς ρόλους είχαν ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, ο Στέλιος Κωνσταντόπουλος, ο Νίκος Κούρος, ο Τίμος Περλέγκας και ο Χρήστος Καλαβρούζος.
Η παράσταση «Το Μεγάλο Μας Τσίρκο» είχε μεγάλη απήχηση στο αθηναϊκό κοινό και λόγω της μεγάλης προσέλευσης, οι παραστάσεις χαρακτηρίστηκαν εκ των υστέρων οι μαζικότερες πολιτικές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας μέχρι το Πολυτεχνείο. Οι αναλυτές προσπαθούσαν να βρουν αντικαθεστωτικές εκφράσεις, όμως τα λόγια του Κολοκοτρώνη ήταν υπεράνω κάθε υποψίας. Η Χούντα, σύντομα κατάλαβε ότι ενέκρινε ένα αντιστασιακό έργο και έβαλε στο στόχαστρο και πάλι την παράσταση. Συνέλαβαν την Τζένη Καρέζη και την άφησαν στην απομόνωση για ένα μήνα. Τον Νοέμβριο του 1973 όταν αποφυλακίστηκε η Καρέζη, επέστρεψε στο θέατρο αποφασισμένη και συνέχισε την ίδια ακριβώς παράσταση που έμεινε στην ιστορία. Από «Το Μεγάλο Μας Τσίρκο» οι φοιτητές υιοθέτησαν συνθήματα που ακούγονταν στην παράσταση, όπως «ΨΩΜΙ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», «ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ ΟΡΓΗ ΘΕΟΥ» τα οποία ακούστηκαν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Οι Καρέζη, Καζάκος, και Ξυλούρης συμμετείχαν στην εξέγερση. Τρεις μέρες μετά στο σπίτι της Καρέζη και του Καζάκου, φιλοξενούνται αρκετοί ηθοποιοί όπου με κάθε μυστικότητα φτιάχνουν αντίγραφα της ραδιοφωνικής εκπομπής του Πολυτεχνείου. Οι χουντικοί καταφτάνουν στο χώρο και συλλαμβάνουν ξανά την Τζένη Καρέζη. Με την αποφυλάκιση της δεν το βάζει κάτω. Ξανανεβάζει, μαζί με τους υπόλοιπους την παράσταση. Η Χούντα όμως δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια. Κάθε βράδυ έστελνε στο θέατρο μυστικούς αστυνομικούς οι οποίοι σημείωναν τις φράσεις με τις οποίες οι θεατές χειροκροτούσαν. Τότε άρχισε ο πόλεμος νεύρων εναντίον της Καρέζη και του Καζάκου. Μέρα παρά μέρα οδηγούνταν ενώπιον του στρατιωτικού ανακριτή ο οποίος τους απειλούσε ότι θα τους στείλει για διακοπές. Τελικά ο Καζάκος και η Καρέζη συλλαμβάνονται. Στη φυλακή δεν βασανίστηκαν σωματικά όσο ψυχικά όπως τους υπόλοιπους κρατούμενους. Στις 15 του Δεκέμβρη η Καρέζη και Καζάκος αποφυλακίζονται. Στις 22 του ίδιου μήνα οι παραστάσεις ξαναρχίζουν. Στην πρεμιέρα οι αστυφύλακες βρίσκονταν στους διαδρόμους όρθιοι και κατασκοπεύουν το κοινό. Στο τέλος της παράστασης βροχή από λουλούδια έπεσε στην σκηνή. Συγκεκριμένα ήταν κόκκινα γαρύφαλλα τα οποία ο κόσμος είχε κρυμμένα. Όταν έπεσε η αυλαία η Καρέζη συγκινημένη ψιθύρισε «ναι, μπορώ να ξανακάνω φυλακή εάν χρειαστεί».
Το «μεγάλο μας τσίρκο» ήταν μια παράσταση σταθμός στην ιστορία.Συνδύαζε καλλιτεχνική αρτιότητα, συναίσθημα, ταλέντο αλλά κυρίως,πολιτική αφύπνιση. Το έργο και οι συντελεστές του στάθηκαν απέναντι στο τέρας της δικτατορίας, χωρίς κανένα φόβο. Ο κόσμος και αυτός ατρόμητος στήριξε την παράσταση και κατάφερε να την έχει σαν όπλο για την ανατροπή της πανίσχυρης Χούντας. Χωρίς καμία υπερβολή το «μεγάλο μας τσίρκο» συνέβαλε ουσιαστικά στη σπίθα που άναψε τη φλόγα της εξέγερσης.
«Το Μεγάλο μας Τσίρκο» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, μια παράσταση-σταθμός για το ελληνικό θέατρο, σε σκηνοθεσία Κώστα Καζάκου ανεβάζει ξανά, μετά από 38 χρόνια το ΚΘΒΕ(Νοέμβριος 2011- Ιανουάριος 2012). Μουσική σύνθεση και μουσική διεύθυνση επί σκηνής: Σταύρος Ξαρχάκος. Αμέσως μετά, η παραγωγή του Κ.Θ.Β.Ε. θα μεταφερθεί στο θέατρο «Ακροπόλ» στην Αθήνα, για συγκεκριμένο αριθμό παραστάσεων.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου